Een heer van stand werd hij genoemd. Robbert Wijsmuller, die kantoor hield aan het Haagse Lange Voorhout, sprak bekakt en wekte de indruk een joviale levensgenieter te zijn. Achter de tikkeltje ouderwetse façade van bon-vivant school een keiharde werker, die met zijn in 1972 opgerichte Concorde Film twintig jaar de grootste onafhankelijke filmdistributeur in Nederland was.
In het gesloten Nederlandse bioscoopcircuit vocht hij zich naar binnen met goedkope avonturen- en karatefilms en ook voor porno schaamde hij zich niet, maar - het tekende Wijsmuller - hij had ook oog voor de andere kant van het filmspectrum, zoals blijkt uit de uitbreng van een aantal Andy Warhol-films. In 1974 scoorde hij met My name is Noboby zijn eerste grote hit, gevolgd door meer successen: Les uns et les autres, Amadeus, The last emperor, Basic instinct, Pulp fiction en Evita. Ook Nederlandse films konden op zijn belangstelling rekenen: in een kleine twintig jaar bracht hij ruim vijftig Nederlandse titels in de bioscoop. Niet alleen publieksfilms als Ciske de rat, Flodder, Amsterdamned en De kleine blonde dood, maar ook kleine, artistieke films als De Wisselwachter en Belle van Zuylen. Flops waren er ook. Het uitbrengen van films zag hij als een gokspel, zodat hij altijd relativerend over zijn vak sprak. Toen Basic instinct zeer succesvol bleek, merkte hij in een interview in het filmmaandblad Skoop op, dat hij moest lachen om mensen die hem complimenteerden met zijn uitstekende commerciële neus. "Ik kon het product niet zien en kon alleen maar hopen dat ik het bij het goede eind had."
Wijsmuller genoot van zijn succes in de periode dat Nederlanders hun welstand nog verborgen: op het festival in Cannes liet hij zich in een Rolls Royce vervoeren en op zijn jaarlijks terugkerende party op het festival liet hij het breed hangen.
Het ging mis toen Wijsmuller te lang geen succesfilm had, wat in 1998, een jaar nadat hij op het Nederlands Filmfestival de Cultuurprijs had gekregen 'wegens bijzondere verdienste voor de Nederlandse filmcultuur', tot het faillissement van Concorde Film leidde. Het was een persoonlijk en financieel drama voor de man, die als ouderwetse zakenman geen onderscheid had gemaakt tussen zakelijk en privékapitaal, zodat zijn vermogen in rook opging. Zijn poging om in Rotterdam een nieuwe start te maken, kwam niet van de grond. Wijsmuller moet zich de laatste jaren eenzaam hebben gevoeld.
Jos van der Burg, © Het Parool, 6-9-2001
|
